Czym jest pierwsza pomoc przedmedyczna?

Pierwsza pomoc polega na podtrzymywaniu przez świadków zdarzenia podstawowych funkcji życiowych poszkodowanego do czasu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.

Podjęcie działań resuscytacyjnych daje choremu na przeżycie jakiekolwiek szanse. Udzielenie pierwszej pomocy jest obowiązkowe, o ile nie tworzy sytuacji zagrażającej zdrowiu bądź życia.

Pierwsza pomoc – główne zasady

Główna zasada pierwszej pomocy brzmi: „nie szkodzić”. Osoba pomagająca powinna zadbać o bezpieczeństwo zarówno swoje, jak i poszkodowanego oraz chronić osoby znajdujące się w pobliżu. W związku z tym pierwsze czynności, jakie należy podjąć, to ocena sytuacji i wyeliminowanie zagrożeń. Bardzo ważną rolę odgrywa zabezpieczenie miejsca udzielania pierwszej pomocy i stosowanie środków ochrony osobistej typu maseczka do sztucznego oddychania czy jednorazowe rękawiczki.

Pierwsza pomoc krok po kroku

Charakter podejmowanych działań będzie się różnił w zależności od potrzeb poszkodowanego. Oto jak wygląda w punktach udzielanie pierwszej pomocy:

  1. Upewnij się, czy świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
  2. Oceń reakcję poszkodowanego – potrząśnij delikatnie za ramiona i zapytaj: „Co się stało? Czy wszystko w porządku?”,
  3. W przypadku, gdy reaguje:
    • Oceń stan poszkodowanego i uzyskaj informacje co do jego dolegliwości,
    • Wezwij pomoc medyczną w razie potrzeby.
  4. W przypadku, gdy nie reaguje:
    • udrożnij drogi oddechowe – połóż jedną rękę na czole poszkodowanego lekko odchylając ją do tyłu, drugą ręką wysuń żuchwę,
    • nachylając się nad poszkodowanym, poszukaj prawidłowego oddechu:
      1. wzrokiem → ruchy klatki piersiowej,
      2. dotykiem → ruch powietrza na swoim policzku,
      3. słuchem → szmery oddechowe; ocena ta powinna trwać około 10 s.
  5. W przypadku prawidłowego oddechu:
    • ułóż poszkodowanego w bezpiecznej pozycji,
    • czekając na pomoc, regularnie oceniaj oddech.

Chwilę po zatrzymaniu krążenia mogą się pojawić pojedyncze, głośne westchnienia, których nie należy mylić z prawidłowym oddechem. Poprawny oddech zaczyna się od 2 wdechów na 10 s.

Jeśli chory nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO):

  • zapewnij sobie pomoc,
  • wezwij lub nakaż któremuś ze świadków wezwanie pomocy,
  • nakaż innej osobie udać się po tzw. AED czyli przenośny defibrylator,
  • uklęknij obok poszkodowanego,
  • spleć dłonie i ułóż je na ⅓ wysokości mostka,
  • wyprostowane ramiona powinny znajdować się prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego,
  • klatka piersiowa powinna być uciskana do głębokości 6 cm, z częstością 100/min, należy wykonać serię 30 uciśnięć,
  • następnie wykonuje się 2 oddechy ratownicze, jedną ręką zaciska się poszkodowanemu skrzydełka nosa, a drugą odwodzi brodę w dół; po wzięciu normalnego wdechu obejmuje się swoimi ustami usta poszkodowanego i przez 1 s wdmuchuje powietrze, potem wraca się do uciskania klatki piersiowej w sekwencji 30:2.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa powinna być prowadzona do momentu:

  • przybycia specjalnych służb,
  • powrotu prawidłowego oddechu,
  • odzyskania przez poszkodowanego przytomności,
  • utraty sił – organizm ulega wyczerpaniu.

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach – wezwanie pogotowia ratunkowego

Nierzadko udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej wiąże się z wezwaniem specjalistycznych służb. Dzwoniąc pod numer 999 bądź 112 podczas rozmowy należy podać niezbędne informacje, które odpowiadają na podstawowe pytania:

CO SIĘ STAŁO? – rodzaj wypadku,

GDZIE TO SIĘ STAŁO? – miejsce wypadku,

ILE? – liczba poszkodowanych,

JAK SIĘ CZUJĄ? – stan poszkodowanych,

CO ROBISZ? – informacje o udzielonej dotychczas pomocy,

KIM JESTEŚ? – dane personalne,

INNE WAŻNE WIADOMOŚCI – poinformowanie o dodatkowym niebezpieczeństwie, np. pożar.