Kask ochronny (hełm ochronny) to środek ochrony indywidualnej, który chroni głowę przed uderzeniem przedmiotów spadających z góry lub uderzeniem o wystające elementy. Kask ochronny składa się ze skorupy, więźby, paska głównego oraz paska podbródkowego
- Skorupa to zewnętrzna część hełmu wykonana z tworzywa sztucznego.
- Więźba to wewnętrzna część hełmu – materiałowe lub plastikowe taśmy przymocowane od wewnątrz do skorupy. Ten element bezpośrednio styka się z głową pracownika. Zadaniem więźby jest utrzymanie hełmu na głowie użytkownika oraz odpowiednia amortyzacja uderzenia przyjętego przez skorupę. Więźba plastikowa jest łatwiejsza w utrzymaniu czystości, natomiast materiałowa jest uważana za bardziej komfortową. Im więcej punktów mocowania ma więźba tym lepsze dopasowanie i utrzymanie hełmu na głowie.
- Pasek główny to element więźby, który opasa głowę pracownika. Dzięki możliwości regulacji obwodu pozwala na stabilne osadzenie kasku ochronnego na głowie. Regulacja może być za pomocą paska lub pokrętła.
- Pasek podbródkowy zabezpiecza kask przed zsunięciem się z głowy pracownika w momencie pochylania się.
Jaki kask wybrać?
- Kask musi być wytrzymały, a może taki być tylko dzięki zastosowaniu wysokiej klasy tworzywa o odpowiedniej strukturze, które w przypadku uderzenia skutecznie zaabsorbuje energię.
- Jeżeli praca wykonywana na danym stanowisku pracy, ze względu na przyjmowane przez pracownika pozycje, stwarza ryzyko spadania hełmu z głowy należy dobrać konstrukcję hełmu, która posiada tak ukształtowany pas główny, aby dokładnie opasywał część potyliczną głowy lub jest wyposażona w pasek podbródkowy.
- Gdy pracownik jest narażony jest na zgniecenie boczne głowy należy stosować hełmy o podwyższonej odporności – oznaczenie LD.
- Kiedy istnieje ryzyko oddziaływania na pracownika odprysków stopionego metalu należy stosować odpowiednie hełmy – z oznaczeniem MM.
- Jeżeli podczas pracy występuje ryzyko porażenia prądem elektrycznym należy dobrać hełm posiadający właściwości elektroizolacyjne.
- Kask musi być wygodny, a jego noszenie nie powinno powodować dyskomfortu. Pracownik musi mieć możliwość dopasowania kasku do indywidualnych potrzeb, a jednocześnie noszenia go w taki sposób, aby głowa była w jak największym stopniu osłonięta.
- Jeżeli hełm ma użytkować osoba wykonująca ciężkie prace fizyczne wykonywane w wysokiej temperaturze należy wybrać hełm posiadające skuteczną wentylację – wyposażony w odpowiednie otwory wentylacyjne.
- Kask często pełni także inne funkcje niż ochrona głowy. Specjalna konstrukcja z „daszkiem”, podobnie jak kask z okularami, nausznikami czy też osłoną ma duże znaczenie przy wykonywaniu niektórych typów prac i należy na to zwrócić uwagę przy wyborze.
Jakie mamy w Polsce normy hełmów ochronnych?
- PN-EN 397: Przemysłowe hełmy ochronne
Hełmy spełniające tę normę powinny być wykorzystywane, gdy zagrożeniem są spadające przedmioty, które mogą uderzając w część ciemieniową głowy spowodować np. poważne uszkodzenia czaszki, mózgu lub kręgów szyi.
3M Hełm Kask Ochronny Peltor G3000 Solaris Wentylowany
2. PN-EN 812: Przemysłowe hełmy lekkie
Hełmy lekkie mogą być stosowane, gdy głowa narażona jest na uderzenia o niewielkiej sile. Uderzenia o twarde, nieruchome przedmioty, które mogą wywołać skaleczenia lub urazy powierzchowne.
Czapka Przeciwuderzeniowa Wzmocniona ABS Ardon Bruno Hełm Antyskalpowy Lekki
3. PN- EN 14052: Wysokoskuteczne przemysłowe hełmy ochronne
Hełmy spełniające tę normę zabezpieczają pracownika w przypadku uderzenia przez spadające przedmioty o dużej energii i ostrych krawędziach oraz uderzenia pozaciemieniową częścią głowy o niebezpieczne obiekty na stanowisku pracy, które mogą skutkować urazami mózgu, pęknięciem czaszki lub urazami karku.
4. PN-EN 12492: Sprzęt alpinistyczny – Kaski dla alpinistów – Wymagania bezpieczeństwa i metody badań
Najlepiej, gdyby hełmy przeznaczone do pracy na wysokościach spełniały zarówno normę PN-EN 397, jak i PN-EN 12492.
4. EN 50365: Hełmy elektroizolacyjne do prac przy instalacjach niskiego napięcia
Co nam daje zgodność z normą?
Norma wskazuje producentowi hełmów ochronnych np. z jakich materiałów może być wykonany hełm, wskazuje parametry konstrukcyjne. Mówi o tym, jaką zdolność amortyzacji oraz odporność na przebicie powinien wykazywać kask. Norma również mówi, w jakim stopniu hełm powinien być odporny na działanie płomienia.
Kolory kasków budowlanych – czy mają znaczenie?
- Żółty – najczęściej spotykany, charakterystyczny dla pracowników fizycznych.
- Pomarańczowy – ten kolor kasku jest dla geodetów, czyli osób wykonujących pomiary.
- Biały – kask tego koloru, charakterystyczny jest dla osób z inżynierskim wykształceniem budowlanym, a także dla inspektora nadzoru budowlanego.
- Czerwony – przeznaczony dla praktykantów na placu budowy oraz gości.
- Czarny – najrzadziej spotykany i bardzo charakterystyczny. Jedyną osobą, która ma prawo nosić ten kask na placu budowy jest architekt.
- Niebieski – ubierze go elektryk na placu budowy, a także osoba obsługująca maszyny budowlane i pracująca na wysokości.
- Zielony – jest dla osób dbających na placu budowy o spełnianie zasad BHP.